Записки из мертвого дома
ebook: mobi (kindle), epub (ipad)

Po Dostojewskiego, a przecież dzisiaj z wiadomych powodów literatura rosyjska jest passe, sięgnąłem przez Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, autor „Innego Świata” na stronach swoich wspomnień z „nieludzkiej ziemi” opisuje jak czytał „Wspominki z martwego domu” Fiodora Dostojewskiego. Cóż tu dopowiadać, pan Gustaw przeczytał, postanowiłem przeczytać i ja, potraktowałem to jako swoistą kontynuację wgłębiania się w stan umysłu ruskiego człowieka, to po to by zrozumieć, by pojąć co się tam wyprawia teraz, i skąd u nich tyle nienawiści i zła w stosunku do innych. Zabrałem się za rzecz w oryginale, chociaż dzisiaj znajomość rosyjskiego pozwalająca na swobodne w nim czytanie, może nie być przyczynkiem do chwały, niemniej jednak uważam, że jeżeli można, to należy obchodzić się bez pośredników, w tym wypadku bez tłumacza. Książka z tysiąc osiemset sześćdziesiątego roku, fakty jednakoż opisuje takie same jak Herling-Grudziński prawie sto lat później, czy rzeczywistość dzisiaj. Tam się od zawsze w kwestii filozofii o człowieku nic nie zmienia, jeżeli w ogóle można mówić o filozofii jakiejkolwiek w rosji, tam tylko brutal force jest hołubione i tylko brutalną siłę ten kraj poważa i jako jedyny ten język przemocy rozumie. Ludzie posępni, źli, tępi, z rozumem na wakacjach, takie to towarzystwo spotkało Dostojewskiego, który z łaski cara, to taki współczesny putin, z łaski cara nie został rozstrzelany, a zesłany na cztery lata katorgi. Niewolnicza praca ponad siły, głód, bójki, zabójstwa, złodziejstwo, wszy, choroby, donosicielstwo, batożenie czyli bicie oficjalne nakazane przez władzę gułagu, to wszystko widzi i doświadcza Dostojewski na zsyłce. Oczywiście są też ludzie dobrzy, z którymi się zaprzyjaźnia, tych dobrych to tak może z pięcie się na stronicach książki odnajdzie, trzeba wnikliwie szukać. Dostojewski, Herling-Grudziński i Sołżenicyn, tych Panów należy przeczytać, by mieć pojęcie skąd się wzięło takie coś czego dzisiaj doświadczamy.