Wpatrzeni w niebo
ebook: mobi (kindle), epub (ipad)

Niektóre historie mają bardzo długi żywot, drugie giną wraz z tymi, którzy je tworzyli, jeszcze inne zostają odnalezione pomiędzy opowieściami przekazywanymi z pokolenia na pokolenie. Nie każdy zostanie zapamiętany dokładnie takim jakim był, lecz jego obraz ktoś może odnajdzie w życiorysach potomków, a zarys wcześniejszego przekazu, tak samo jak dostrzega się, w rysach twarzy czy gestach.

Lepszy los z rzadka przychodzi sam, niekiedy trzeba dużo zaryzykować, bez jakiejkolwiek gwarancji na powodzenie. Antoni i Hanka Jóźwiakowie nie chcą za wiele, ale wiedzą, że jeśli nie wykorzystają tej małej szansy, jaka pojawiła się, powielą dolę swoich rodziców, dziadków. W nowym miejscu budują swoją rodzinę i przyszłość, czy lepszą? Na takie rozmyślania mają mało czasu, ciężka praca u Pana Dziedzica oraz na swoim skrawku nie pozwala na marnowanie czasu, a ten nie pytając nikogo o zdanie wciąż biegnie przed siebie przynosząc małe radości i większe frasunki. Świat nie stoi w miejscu, nie tak dawno Jóźwiakowie osiedlili się z daleka od wszystkiego, co znali, teraz już okrzepli, lecz życie kołem się toczy, daje i odbiera. Czy już zawsze będą z pokorą schylali głowy, chociaż gotuje się w nich z gniewu na niesprawiedliwość? Ich mała społeczność okrzepła, nawiązały się nowe więzy, nie zawsze takie jakby chcieli. Nowe stało się już starym, a kolejny życiowy zakręt rysuje się na horyzoncie. Patrzeć za siebie i trzymać się tego, co znane jest łatwiej, czy uda się dostrzec kolejną okazję do zrobienia kroku ku temu, o co walczą w milczeniu i bez broni?

Książka, która czyta się sama? Z pewnością do tej kategorii należy Saga o ludziach ziemi. Wpatrzeni w niebo odłożyć się jej nie da, zresztą po co? Nie jeśli, ale kiedy rozpoczniemy lekturę wchodzimy do świata, wydającego się nam jakoś tam znanego, lecz nic bardziej mylnego. To, co przygotowała dla czytelników Anna Fryczkowska jest niezwykłą opowieścią, piękną w opisach świata, jaki dawno minął, chociaż wciąż odbija się echami, nie zawsze dostrzeganymi od razu. Pisarka oczami i ustami swoich bohaterów ukazuje rzeczywistość sprzed ponad dwustu lat, jednak nie tą mieszczańska, pałacową lub kojarzoną z szlacheckim dworkiem, a o wiele bardziej zgrzebną. Tą, o jakiej zbyt często zapominamy lub ukazywaną jako dodatek albo tło. Tym razem jest na pierwszym planie, tak samo jak i postacie, dzięki którym ją poznajemy taką jak i oni ją widzieli, jednocześnie prostą, ale rządzącą się swoimi prawami. Co jest tak wciągające w tej historii? Najłatwiej byłoby powiedzieć wszystko, najlepiej przekonać się o tym samemu poznając ją. Wskazać jeden, dwa, trzy elementy można, lecz nie oddadzą wrażenia zmieniających się pór roku, upływającego czasu, emocji odczuwanych przez narratorów, styku kilku kultur i przede wszystkim magii tego, co już odeszło, ale pozostawiło ślad na zawsze. Saga o ludziach ziemi. Wpatrzeni w niebo jest kroniką ludzi, jakich życiorysy stały się tłem do kolejnych generacji, zapomnianych, wydających się, niesprawiedliwie, mało znaczącymi w ogólnym rozrachunku dziejowym. Anna Fryczkowska nie odkurzyła ich losów, autorka oddała im głos, by sami opowiedzieli o sobie, własnymi słowami, o tym, co było ich chlebem powszednim. Tym razem wielka historia jest jedynie pogłosem niosącym się z dala, to, co najważniejsze dzieje się tam gdzie są oni, a nie gdzie ich nie ma.

Ocena: 6/6 czytaj więcej

Pierwsze moje spotkanie z twórczością Pani Anny Fryczkowskiej miało miejsce w 2013 i przyznaję, że to byłą jedyna przeczytana przeze mnie książka autorki. Pewnie i trochę żałuję, ale na swoje usprawiedliwienie mogę dodać, że ginę w natłoku nowości wydawniczych, a przez to rzadziej sięgam po starsze książki.

Do sięgnięcia po Sagę o ludziach ziemi. Wpatrzeni w niebo skusiła mnie okładka, a dopiero potem spojrzałam na opis. I było to strzał w dziesiątkę, bo powiedzieć o Sadze o ludziach ziemi, że to dobra książka to jakby nic nie powiedzieć, bo mnie osobiście to książka urzekła od pierwszej strony. Zakochałam się w klimacie jaki stworzyła autorka, w misternie utkanej opowieści i miałam chwilami wrażenie jakbym przeniosła się w czasie i towarzyszyła bohaterom w ich codziennej walce o każdy dzień, w walce o każdy kęs strawy i wreszcie ciężkiej, znojnej pracy. Nie wiem dlaczego, ale Saga o ludziach ziemi kojarzy mi się z moimi ukochanymi Chłopami Reymonta chociaż podobieństw tu niewiele.

Już Kochanowski w Pieśni świętojańskiej o Sobótce zachwalał wsi spokojna , wsi wesoła, ale czy wieś w książce autorki można zaliczyć do tej kategorii? Autorka zabrała mnie w niesamowitą podróż do Polski sprzed 200 lat. W podróży tej towarzyszymy rodzinie Jóźwiaków. Hanka i Antek pokochali się od pierwszego wejrzenia. Ona córka komornicy, on syn rataja. Oboje mieli niewiele, żeby nie powiedzieć nic, ale dzieliła ich przepaść. A jednak co komu pisane to i tak go nie minie. Udało się Hance przekonać rodziców Antka, że będzie dobrą, pracowitą i posłuszną żoną. Oboje chcą dla siebie lepszego losu, chcą uprawiać ziemię i zbierać jej plony. Przypadek sprawił, że uciekli od tego co znane do opuszczonej wioski, której poprzednich mieszkańców morowe powietrze. W cały Naczachowie została cudem ocalona dwójka dzieci, które zdają się być w zawieszeniu pomiędzy tutaj a tam, pomiędzy życiem a śmiercią. Wieś powoli się zaludnia i każdy zdaje sobie sprawę, że morowiaki są łącznikiem między nowymi mieszkańcami wsi a niezrozumiałymi mocami.

Hanka i Antek układają sobie życie na swoim, odrabiają pańszczyznę na pańskim i wychowują swojego jedynego syna Szczepana. Jak potoczyły się losy naszych bohaterów dowiecie się sięgając po Sagę o ludziach ziemi. Wpatrzeni w niebo Anny Fryczkowskiej i gwarantuję Wam, że nie będziecie żałować ani minuty spędzonej z książką.

Pani Anna Wykonała kawał doskonałej roboty i jak czytamy w posłowiu, jest to swoisty hołd złożony poprzednim pokoleniom, bo opowieść powstała na podstawie ustnych przekazów tych, którzy kiedyś żyli. Autorka opisuje dzieje swojej rodziny i robi to w sposób rewelacyjny. Nie mogłam się oderwać od lektury i mam cichą nadzieję, że będzie kolejna część Sagi o ludziach ziemi, bo chociaż naszych bohaterów nie ominie śmierć to na świecie jest już nowe pokolenie.

To wielowątkowa powieść napisana przepięknym plastycznym językiem. Autorka pokazała nam świat sprzed dwustu lat z niezwykłą dbałością o każdy najmniejszy nawet detal. Polecam Wam z całego serca Sagę o ludziach ziemi, bo to książka obok, której nie można przejść obojętnie.

Ocena: 5+/6 czytaj więcej

Obawiam się, że nie zdołam w tych kilkudziesięciu zdaniach wyrazić całego zachwytu nad najnowszą powieścią Anny Fryczkowskiej. Takie historie jak Saga o ludziach ziemi zostają z czytelnikiem na wiele lat!

(…) zakochani byliśmy w tej ziemi po uszy, zachwyceni nią, pokrzepieni nią, bo ludzie przemijają na różne sposoby, ale ziemia trwa.

Początek dziewiętnastego wieku. Do wymarłej z powodu epidemii niewielkiej wioski dziedzic sprowadza chłopskie rodziny. Są wśród nich Hanka i Antek Józwiakowie, którzy szybko zyskują uznanie pozostałych mieszkańców. Życie upływa im na żmudnym odrabianiu pańszczyzny, ale też na walce o lepsze jutro. Bo wolność to prawo każdego człowieka.

O tym, że Anna Fryczkowska w niebanalny sposób potrafi pisać o przeszłości, mieliśmy już okazję przekonać się w Cyrkówce Mariannie, którą uznałam za najlepszą książkę 2020 roku. W najnowszej powieści – pierwszym tomie Sagi o ludziach ziemi, zatytułowanym Wpatrzeni w niebo – warszawska pisarka przenosi czytelnika na polską dziewiętnastowieczną wieś, po raz kolejny udowadniając, że losy prostych, ale jakże pięknych w środku ludzi nie są jej obojętne.

Historia Hanki i Antka Józwiaków, a potem ich potomków wydarzyła się naprawdę, ale nawet gdyby tak nie było, sposób, w jaki Fryczkowska o nich pisze, jest tak wiarygodny i pełen oddania, że wierzymy we wszystko, co los zsyła pracowitej parze chłopów. Pierwszoosobowa narracja włożona w usta kilku najważniejszych bohaterów, stylizowany, bardzo emocjonalny język, plastyczne opisy nie tylko przyrody, lecz także codziennych obrządków i zmagań z ludzką naturą sprawiają, że podczas lektury duchem przenosimy się do Izbicy Kujawskiej, a potem Naczachowa. Rozgarniamy grudy nieurodzajnej ziemi, walczymy ze złym okiem ekonoma, czujemy zapach ziół i niezwykłą energię przepływającą przez wątłe ciała ocalałych z zarazy Morowiaków. Jesteśmy naocznymi świadkami cudownych narodzin, jak również dramatycznych ucieczek w nieznane.

Saga o ludziach ziemi to w moim odczuciu opowieść o odwadze – na wielu życiowych płaszczyznach. Odnajdujemy ją przede wszystkim w postawie Hanki i Antka, którzy jako pierwsi podejmują ryzykowne decyzje, mające zapewnić im lepszy byt. Choć na pańszczyźnie cena wolności jest wysoka, wiedzą, że tylko dzięki uporowi i poczuciu własnej godności zyskają szacunek innych. Niezwykłą odwagą wykazują się w powieści także kobiety. Strażniczki domowego ogniska, oddane matki, gospodarne żony, potrafiące uleczyć z choroby zielarki, wreszcie czarownice zsyłające na ziemię śmiercionośny grad. To one nie boją się spoglądać w chmurne niebo, to po ich stronie staje Matka Natura (też kobieta przecież!). Bo w chłopkach drzemie wielopokoleniowa siła, a ich gniew potrafi być ogromny, gdy bliskim dzieje się krzywda.

W powieści Fryczkowskiej nie brakuje magicznej strony życia, jest ona jednak tak delikatna, niemalże ulotna, że tylko wrażliwa dusza będzie miała szansę jej doświadczyć. Można ją usłyszeć w szumiących trawach, w szeptanych naprędce zaklęciach, a wreszcie w bezsłownych rozmowach Janki i Janka, którzy jako jedyni ustrzegli się morowego powietrza. Magia dzieje się także, gdy Fryczkowska zaczyna pisać o sprawach ostatecznych – słowa, które dobiera, wydobywają z czytelnika najgorsze traumy, największe żale. Ale działają jak katharsis!

Pierwszy tom Sagi o ludziach ziemi to porywająca opowieść o trudach życia na roli, miłości i namiętności nieustająco walczących z rozumem, pięknej kobiecej przyjaźni i sile, która pozwala nam przetrwać. Pełna piachu, palącego słońca i ciskanych na ziemię gromów.

Jestem pewna, że zakochacie się w niej od pierwszego wejrzenia!

Ocena: 6+/6 czytaj więcej