Pamięć nieulotna
ebook: mobi (kindle), epub (ipad)

Nawet jeśli nie szukałeś żadnych dodatkowych informacji w internecie, to rząd i tak może z łatwością dowiedzieć się o tym, że czytałeś tę książkę
Czytając daną książkę, nie zamierzamy przecież informować całego świata, że właśnie oddajemy się lekturze (chyba, że wynika to z naszej pracy zawodowej lub hobby, które pochłania nasz wolny czas), jednak we współczesnym świecie to wystarczy, by trafić do systemu przechowywania danych z naszego życia. Niezależnie od tego, czy była to wersja papierowa książki, czy elektroniczna pobrana z sieci, nasza osoba została skojarzona z szeregiem unikalnych identyfikatorów: adresem e-mail, numerem telefonu i adresem IP komputera, z którego skorzystaliśmy. Jeśli korzystamy z internetu, przeglądamy różne strony, robimy zakupy, zamawiamy dania na wynos, czy też sprawdzamy repertuar w lokalnym kinie, trafiamy do świata najnowszej technologii, której twórcy roszczą sobie prawo do bycia naszym nadzorcą. Nieważne, gdzie przebywamy i co robimy - nasze życie stało się otwartą księgą, ponieważ masowa inwigilacja na stałe towarzyszy nam w codziennych czynnościach. Powinniśmy być nieustannie świadomi stwarzanych przez nią zagrożeń oraz szkód, które zdołała dotąd wyrządzić.
Edward Snowden, inżynier systemów informatycznych, były agent Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) oraz pracownik kontraktowy Agencji Bezpieczeństwa Narodowego (NSA) postanowił zwrócić uwagę ludzi na wspomniane zagrożenia, w 2013 roku zaszokował świat, odchodząc z amerykańskiego wywiadu i ujawniając, że rząd USA w tajemnicy pracuje nad metodami przechwytywania i rejestrowania wszystkich rozmów telefonicznych, wiadomości tekstowych i e-maili. Sześć lat po tym zdarzeniu, Edward Snowden w swojej książce Pamięć nieulotna po raz pierwszy ujawnił, jak sam pomagał tworzyć system nadzoru społeczeństwa oraz jak zdecydował się zostać sygnalistą, który w efekcie trafił na wygnanie jako głos sumienia współczesnego internetu.

W perspektywie międzynarodowej ujawnione przez Snowdena informacje i ważne dokumenty przyczyniły się do debaty na temat szpiegowania nie tylko w USA, ale również w krajach, które miały długą historię nadużyć popełnianych wobec swoich obywateli. Dzisiaj internet jest o wiele bardziej bezpieczny niż w 2013 roku. Wzrosła świadomość stosowania aplikacji i narzędzi szyfrujących, udaje się likwidować luki między prawem a techniką poprzez stosowanie odpowiednich narzędzi do ochrony podstawowych wolności obywatelskich.
Książka Pamięć nieulotna Edwarda Snowdena składa się z dwóch części. Pierwsza opowiada o młodzieńczych latach autora, zafascynowanego technologią chłopca, który po raz pierwszy zhakował swoją szkołę, a właściwie program nauczania, by pozbyć się przymusu odrabiania prac domowych. Zaczynał będąc na samym dole technologicznej hierarchii, szukając okazji do udowodnienia, że nie ma rzeczy niemożliwych. Zafascynowany internetem lat dziewięćdziesiątych XX wieku, który wówczas otwierał niczym nie skrępowane możliwości, powoli zdobywał szlify w sektorze informatycznym. Po zamachach z 11 września 2001 r., Snowden rozpoczął karierę wywiadowczą.

Uczestniczył w wielu szkoleniach, które w większości dotyczyły zagadnień związanych z możliwościami technologii, które można wykorzystać do pracy na rzecz rządu Stanów Zjednoczonych. Zważywszy na zamerykanizowany charakter światowej infrastruktury łącznościowej, powinno być oczywiste, że rząd USA posunie się do masowej inwigilacji. Jednak dla młodego wówczas Snowdena nie było to tak jednoznaczne. Odkrycie prawdy o działaniach służb wywiadowczych stało się dla niego wyjątkowo przykre - zrozumiał, że dał się oszukać.
Druga połowa książki Pamięć nieulotna poświęcona jest zdarzeniom, które mogłyby stanowić kanwę thrillera szpiegowskiego z Edwardem Snowdenem w roli głównej. Latem 2013 roku nasz bohater przekazał część informacji i tajnych dokumentów osobom ze świata dziennikarskiego i filmowego w pokoju hotelowym w Hongkongu. Przy okazji ujawnił swoją tożsamość, co spowodowało, że nie był już bezpieczny. Dzisiaj mieszka w "nieujawnionym miejscu pobytu" w Rosji, pełniąc funkcję prezesa zarządu Fundacji Wolności Prasy. Poszukiwany przez władze USA pod zarzutem ujawnienia tajemnic państwowych i szpiegostwa, prawdopodobnie nigdy nie wróci do kraju.
Pamięć nieulotna to książka, która ujawnia wiele danych wywiadowczych oraz przybliża pracę współczesnych szpiegów. Napisana przez człowieka, który uważany jest za postać kontrowersyjną (patriota czy zdrajca?), skłania do refleksji nad naszym bezpieczeństwem, szczególnie podczas korzystania z zasobów sieci internetowej. Niezależnie od tego, jaki będzie nasz osąd nad uczynkami Edwarda Snowdena, warto przeczytać to, co sam nam przekazuje w swojej autobiografii.

Pamięć nieulotna opisuje nasze miejsce w świecie współczesnej technologii, która daje nam wiele wspaniałych możliwości rozwoju, ale sprawia również, że nie zawsze możemy czuć się bezpiecznie.

Ocena: 5-/6 czytaj więcej

O internetowej inwigilacji na najwyższym szczeblu

Ostatnio internetowe tematy mocno atakują mnie z każdej strony, a ja w natłoku tych informacji czuję, że zaczynam momentami panikować. Nie wiem komu wierzyć, gdzie zaglądać, na jakie strony i wiadomości uważać bardziej. Mimo że nie zapuszczam się w żadne niepewne obszary Internetu i w zasadzie niebezpieczeństwo nie powinno mi grozić, to teraz po książce Snowdena po prostu pogodziłam się z faktem, że co ma być, to będzie. I kto będzie chciał czytać moje wiadomości i słuchać rozmów telefonicznych, to po prostu to zrobi, bez mojego przyzwolenia.

To nie jest typowa lektura na jeden wieczór, do przeczytania po łebkach i rzucenia w kąt. Polecałabym ją raczej osobom zainteresowanym tematem, wdrożonych w informatyczny świat, które mają wyobrażenie, jak może wyglądać ta książka. Chociaż nie jest skierowana do konkretnej grupy odbiorców, więc osoby, które po prostu lubią czytać inspirujące autobiografie też znajdą w niej coś dla siebie. Biorąc pod uwagę, że jest to właśnie autobiografia, znajduje się w niej mnóstwo informacji o autorze. Ten prezentuje czytelnikowi swoje życie zaczynając już od najmłodszych lat i początkowo nie widziałam w tym większego sensu, ale później wszystko stało się jasne. Autor ewidentnie obrał sobie za cel, żeby takim zabiegiem pokazać, jak duży wpływ na jego życie miało wychowanie i zajęcia rodziców. Pokazuje od czego w ogóle zaczęła się jego przygoda z informatyką i jak próbował naprawić swoją pierwszą konsolę. Wraz z ojcem zabiera czytelników do miejsc, do których nie dostanie się zwykły śmiertelnik. Czytając te fragmenty, w których opisywał swoje dzieciństwo, czułam takie lekko nostalgiczne i sentymentalne ukłucia, które przypominały mi moje młode lata z ograniczonym dostępem do Internetu. Wiadomo, że jego początki były zupełnie inne niż moje, ale wracanie do czasów bez telefonów i Internetu ciągle towarzyszyły mi przy przechodzeniu przez kolejne karty tej autobiografii. Z perspektywy czasu wydaje mi się, że to były lepsze czasy. Bezpieczniejsze.

W zasadzie cała Pamięć nieulotna jest o życiu Snowdena, o jego rozwoju, umiejętnościach, ale także lepszych i gorszych chwilach w życiu, ale też o decyzjach, które wiele go kosztowały. Trudno w niej szukać typowo technicznych informacji w ilościach hurtowych, bo takie pojawiają się sporadycznie i jedynie wplecione w konkretne wydarzenia, które przydarzyły się autorowi. Pojawiają się również różne dane historyczne, które niejednokrotnie stanowią podstawę do opowieści Snowdena. Nie jest to trudna książka, ale zdarzały mi się niekontrolowane zawieszki, w czasie których po prostu nie wiedziałam co czytam – szczególnie w tych momentach, gdzie właśnie opisywane były technologie informatyczne. Jedyne czego całkiem poważnie doświadczyłam przy tej książce, to przerażenie. Nie miałam pojęcia, że w aktualnym świecie możemy być totalnie inwigilowani, a w zależności od częstotliwości i wyszukiwanych haseł rzeczywiście wpadamy w różne szufladki, że warto albo nie warto się nami interesować. Dosłownie jakbyśmy spędzali życie pod okiem wszechwiedzącego dorosłego, który może namierzyć naszą lokalizację, sprawdzić ostatnie rozmowy.

Myślę, że warto sięgnąć po tę książkę i przekonać się o tym, jak od kuchni wygląda masowa inwigilacja teraz i jakie techniki wykorzystywano kiedyś, mimo braku dostępu do baz danych i sieci, która zautomatyzowana samoczynnie zbiera informacje i odpowiednio je kataloguje. I chociaż jest to książka, która ma raczej budzić w czytelniku zaskoczenie, niedowierzanie i inne bardziej negatywne emocje, to jednak zostało to trochę zbalansowane pozytywami i myślą, że aby osiągnąć sukces wystarczy tylko odpowiednio duże zawzięcie i ciężka praca.

Ocena: 4+/6 czytaj więcej